İŞ HUKUKU
İşçi: Bir iş sözleşmesine dayalı olarak çalışan gerçek kişiye işçi denmektedir.
İşveren: İşçi çalıştıran gerçek/tüzel kişiye veya tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlara
işveren denir.
İş Sözleşmesi: İşçinin bağımlı olarak iş görmeyi ve işverenin de bunun karşılığında ücret
ödemeyi üstlendiği sözleşmedir.
İŞ SÖZLEŞMESİNİN GEÇERLİLİK ŞEKLİ
İş Kanunu’nun 8. maddesinde iş sözleşmesinin tanımı ve geçerlilik şartları ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir. Buna göre iş sözleşmesi, kanunda aksi belirtilmemişse, özel bir şekil şartına tabi değildir. Ancak Kanun, iş sözleşmesinin süresinin bir yıl ve daha fazla olacak şekilde düzenlenmesi halinde yazılı şekilde yapılmasını zorunlu tutmuştur.
Ek olarak, yazılı sözleşme yapılmayan durumlarda Kanun; işvereni, işçiye en geç iki ay içinde genel ve özel çalışma koşullarını, günlük ya da haftalık çalışma süresini, temel ücreti ve varsa ücret eklerini, ücret ödeme dönemini, süresi belirli ise sözleşmenin süresini, fesih halinde tarafların uymak zorunda oldukları hükümleri gösteren yazılı bir belge vermekle yükümlü kılmıştır.
İŞ SÖZLEŞMESİ TÜRLERİ
- Belirsiz Süreli İş Sözleşmeleri: İş ilişkisinin belirli bir süreye bağlı olarak yapılmadığı halde sözleşme belirsiz sürelidir.
- Belirli Süreli İş Sözleşmeleri: Süresi belli olan veya bir işin tamamlanması, bir durumun ortaya çıkması gibi objektif şartlara bağlı olarak kurulan yazılı iş sözleşmesi, belirli süreli iş sözleşmesidir.
- Kısmi Süreli İş Sözleşmeleri: İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan işçiye göre önemli ölçüde az belirlenmesi durumunda sözleşme, kısmi süreli iş sözleşmesidir.
- Tam Süreli İş Sözleşmeleri: Haftalık normal çalışma süresi, yasal olarak 45 saat olup, bu çalışma saati üzerinden yapılan iş sözleşmeleri, tam süreli iş sözleşmesidir.
- Çağrı Üzerine Çalışma: İşverenin, işçinin iş gücüne ihtiyaç duyduğu takdirde çağırıp çalıştırdığı bir sözleşme türüdür. İşçi, yapmayı üstlendiği işle ilgili olarak kendisine ihtiyaç duyulması halinde iş görme edimini yerine getirmeyi üstlenmektedir.
- Uzaktan çalışma: İşçinin, iş görme edimini evinde ya da teknolojik araçlar ile işyeri dışında olacak şekilde yerine getirmesi şeklinde kurulan iş sözleşmesi şeklidir.
- Deneme Süreli İş Sözleşmesi: Taraflar anlaşarak iş sözleşmesine deneme kaydı koyabilir. Deneme süresi en çok iki ay olmakla birlikte toplu iş sözleşmeleri bakımından bu süre dört aya kadar uzatılabilir.