Miras Hukuku alanında uygulamada en çok karşılaşılan durumlardan birisi mirasın hükmen reddidir. Mirasın hükmen reddi, mirasbırakanın açıkça borca batık olması durumunda ortaya çıkar. Türk Medeni Kanunu’nun 605/2 maddesine göre ölüm tarihinde mirasbırakanın borca batık olduğu açıksa veya resmen tespit edilmişse, miras reddedilmiş sayılır.
HÜKMEN REDDİ MİRAS ŞARTLARI
- Tereke açıkça borca batık olmalıdır.
- Mirasçılar, terekeyi kabul anlamına gelen işlemler yapmamalıdır.
Terekenin açıkça borca batık olması: Tereke, mirasbırakanın öldüğü andaki tüm malvarlığını ifade eder. Bir kişi öldüğü anda, terekesinin pasifleri aktiflerinden fazla ise yani borçları, toplam alacak ve malvarlığından fazla ise borca batık demektir.
Mirasçıların terekeyi kabul edecek işlemler yapmaları: Türk Medeni Kanunu madde 610’a göre ret süresi sona ermeden mirasçı olarak tereke işlemlerine karışan, terekenin yönetimi niteliğinde olmayan veya mirasbırakanın işlerinin yürütülmesi için gerekli olanın dışında işler yapan mirasçı, terekeyi kabul etmiş sayılır ve mirası reddedemez.
Murisin (ölen kişinin) taşınmazlarını satışa çıkarmak, murisin kiracısından kira tutarını tahsil etmek gibi eylemlerde bulunulması, mirası kabul etme anlamına gelecektir.
TEREKENİN BORCA BATIK OLMASI SEBEBİYLE AÇILACAK HÜKMEN REDDİ MİRAS DAVASI
- SÜRE
Türk Medeni Kanunu madde 605’e göre mirasbırakanın öldüğü anca borca batıklığı açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras otomatik olarak reddedilmiş olacaktır. Bununla birlikte, mirasın hükmen reddine dair açılacak davalar herhangi bir süreye bağlanmamıştır.
- MAHKEME VE USUL
Mirasın hükmen reddi davası, davalının yerleşim yeri Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülür. Mirasın hükmen reddinde davacı, mirasbırakanın borca batıklığını ispat ile yükümlüdür.
Yasal ve atanmış mirasçılar, mirasın hükmen reddi davası açabilirler. Mirasın hükmen reddi, murisin alacaklılarına karşı açılan bir davadır. Alacaklılar mirasın reddine müdahale edemezler, ancak hak kaybı iddiasında bulunarak reddin iptali için dava hakkına sahiplerdir.
Hükmen mirasın reddi, iradi mirasın reddi ile karıştırılmamalıdır. İradi mirasın reddi, mirasçılar tarafından üç aylık süre içerisinde hiçbir neden belirtmeden gerçekleştirilebilir. Hükmen mirasın reddi için ise bir süre sınırı olmamakla beraber, mirasın reddedilebilmesi için terekenin borca batık olması gerekmektedir. Her iki durumda da miras tümüyle reddedilmiş olur.
